Беларусь атрымае эканамічную дапамогу пасля сыходу Лукашэнкі - 10 Июля 2011

Главная » » Беларусь атрымае эканамічную дапамогу пасля сыходу Лукашэнкі

12:15

Беларусь атрымае эканамічную дапамогу пасля сыходу Лукашэнкі

Асяроддзе дыктатара павінна ведаць, што светлае будучыню наступіць пасля таго, як ён сыдзе.

Як пішуць Дэйвід Крэймэр і Уесс Мітчэл на старонках «The Washington Post», хоць значная частка увагі ў свеце за апошнія некалькі месяцаў была сканцэнтравана на неспакойным Блізкім Усходзе, грамадзянская актыўнасць супраць дыктатараў распаўсюджваецца і ў іншай частцы свету, на гэты раз у былой савецкай рэспубліцы Беларусі. Званы апошнім дыктатарам Еўропы, лідэр Беларусі Аляксандр Лукашэнка апынуўся пад расце унутраным і міжнародным ціскам з-за грубага парушэння правоў чалавека і адказнасці за найгоршы эканамічны крызіс у сваёй краіне з моманту здабыцця незалежнасці 20 гадоў таму.

Народ Беларусі дае зразумець, што з яго досыць. Імкнучыся паскорыць падзенне цяперашняй улады, беларуская грамадзянская супольнасць, простыя грамадзяне, апазіцыйныя сілы, а таксама ўрада Еўропы і Амерыкі таксама павінны думаць, якой будзе Беларусь пасля Лукашэнкі.

Неразумная эканамічная палітыка Лукашэнкі - у мінулым годзе напярэдадні выбараў ён падняў сярэднямесячную заработную плату на адну траціну, што краіна з цяжкасцю магла сабе дазволіць - выклікала масавы дэфіцыт, доўгія чэргі, сур'ёзную інфляцыю, падзенне валютных рэзерваў і значную дэвальвацыю валюты. Цяжкасці, якія адчуваюць беларусы, падахвочваюць многіх з іх выходзіць на вуліцы ў знак пратэсту.

Бандыцкі адказ рэжыму на такія дэманстрацыі мае свае наступствы. Пасля прэзідэнцкіх выбараў 19 снежня дзесяткі тысяч выйшлі з пратэстам супраць фальсіфікацыі пры пераабранні Лукашэнка, тады сотні людзей былі збітыя і арыштаваныя, у тым ліку кандыдаты ў прэзідэнты, і з тых часоў пратэсты праходзяць рэгулярна. Зусім нядаўна ў сталічным Мінску і па ўсёй краіне тысячы людзей выйшлі на вуліцы і займаліся толькі тым, што пляскалі ў ладкі ў грамадскіх месцах. Служба бяспекі працягвае ўжываць жорсткія метады пры падаўленні такога роду пратэстаў: больш за 700 чалавек былі затрыманыя падчас выбараў, а 1800 - у ходзе вулічных акцый пратэсту ў мінулым месяцы, але пратэстуючых ўжо не атрымоўваецца запалохаць.

Вынікам усяго гэтага стала сур'ёзнае зніжэнне падтрымкі Лукашэнкі, у апошні час яна ўпала ніжэй за 30% - упершыню з моманту яго прыходу да ўлады ў 1994 годзе. Еўрапейскі саюз і Злучаныя Штаты таксама адрэагавалі, замарозіўшы актывы беларускіх службовых асоб, адказных за звязаныя з выбарамі махлярства і гвалт, і наклаўшы забарона на выдачу ім віз, а паколькі парушэньні правоў чалавека працягваюцца, яны ўвялі эканамічныя санкцыі. І ЕС, і ЗША збіраюцца таксама даць зразумець, што яны не будуць падтрымліваць выдачу якіх-небудзь крэдытаў Беларусі з боку Міжнароднага валютнага фонду. Беларуская эканоміка знаходзіцца ў стане вольнага падзення, і Лукашэнка адчайна хапаецца за надзею на выратаванне пасля таго, як дэлегацыя МВФ наведала Беларусь у мінулым месяцы.

Расія таксама ўскладняе жыццё Лукашэнкі, то спыняючы падачу электрычнасці, то перашкаджаючы атрыманню вельмі неабходнай фінансавай дапамогі. У Расіі і Захаду, вядома, розная матывацыя: Захад не прымае парушэнні правоў чалавека з боку Лукашэнкі, а Расія зацікаўлена ў набыцці прывабных беларускіх актываў у ўразлівага Лукашэнка. Але вынік такі, што Лукашэнка апынуўся ў цісках, якія будуць толькі сціскацца. Захад прапануе яму адзін разумны выхад - безумоўнае вызваленне ўсіх палітычных зняволеных.

Але Лукашэнка ў чарговы раз паставіў сябе вышэй спадзяванняў свайго народа, бо забыўся на зручную магчымасць аб'явіць ў мінулыя выхадныя аб амністыі з нагоды Дня незалежнасці, на што некаторыя спадзяваліся. Замест гэтага КДБ жорстка разагнаў ў некалькіх месцах мірных дэманстрантаў, якія сабраліся папляскаць у ладкі, кінуўшы сотні людзей у турму. Але пратэстоўцы працягваюць выходзіць, нягледзячы на рызыку атрымання траўмаў і турэмнага зняволення, паказваючы нарастанне іншадумства і ўсьведамленьня людзьмі сваіх правоў па ўсёй краіне, а не толькі ў Мінску. Эрозія страху, прышчапляецца рэжымам насельніцтву, у спалучэнні з катастрафічнай эканамічнай сітуацыяй і нарастаючай ізаляцыяй Беларусі на міжнароднай арэне, мяркуе, што народ Беларусі можа быць гатовы пакласці канец 17-гадоваму знаходжанні Лукашэнка ва ўладзе.

Для Злучаных Штатаў і Еўропы развязка ў Беларусі мае вялікае значэнне. Жорсткая дыктатура на парозе Еўрасаюза непрымальная і супярэчыць шматгадовай канцэпцыі бачання Еўропы як «адзінага, вольнага і мірнага» прасторы. Калі Лукашэнка паспрабуе працягнуць сваю ўлада за кошт продажу каштоўных эканамічных актываў краіны Маскве, ён аслабіць беларускую незалежнасць і стабільнасць. Вось чаму, узмацняючы ціск на рэжым, Захад таксама павінен падрыхтаваць пакет эканамічнай і палітычнай дапамогі на выпадак, калі Лукашэнка збяжыць ці будзе так ці інакш адхілены ад улады. Асяродак Лукашэнкі павінна ведаць, што светлае будучыню наступіць пасля таго, як ён знікне, але яно таксама павінна разумець, што замена аднаго дыктатара іншым не вырашыць праблемы. То бок, гэта не тое, што беларускі народ прыме або заслугоўвае.

Безумоўнае вызваленне ўсіх палітычных зняволеных, ухіленне рэпрэсіўных мер, падтрымка незалежных сродкаў масавай інфармацыі і грамадзянскай супольнасці, павага да вяршэнства закона, свабодныя і канкурэнтныя выбары вельмі важныя для таго, каб Беларусь заняла дастойнае месца ў якасці еўрапейскага дзяржавы. Беларусь без Лукашэнкі - а становіцца ўсё больш відавочна, што дні яго палічаны - будзе азначаць, што адным дыктатарам у свеце стане менш. Гэта тое, чаго мы ўсе можам апладзіраваць.

Аўтары - прэзідэнт Freedom House і прэзідэнт Center for European Policy Analysis (абедзве арганізацыі размяшчаюцца ў Вашынгтоне) і сустаршыня рабочай групы па Беларусі.